De impact van secundaire victimisatie

Secundaire victimisatie is een complex en aangrijpend onderwerp, waarbij slachtoffers opnieuw leed ervaren als gevolg van de reacties en behandeling van hun situatie door anderen. Dit artikel beschrijft de pijnlijke ervaringen van mensen die al een trauma hebben meegemaakt, en hoe secundaire victimisatie hun herstelproces kan beïnvloeden en zelfs verergeren.

Stel je voor: je bent slachtoffer van een medische fout en lijdt blijvende schade. Je leven verandert ingrijpend, en je besluit de arts aansprakelijk te stellen. Na een lange, stressvolle periode komt de rechtszaak, maar dan wordt je schade niet erkend. Dit gevoel van niet serieus genomen worden, brengt nieuwe wanhoop en verdriet.

Slachtoffers van een heftige gebeurtenis moeten vaak al omgaan met ernstige gevolgen, zoals tijdelijke of blijvende letselschade. Secundaire victimisatie, waarbij het slachtoffer het gevoel krijgt dat hun verwerkingsproces opnieuw begint, kan diepe impact hebben. Dit willen we uiteraard voorkomen. Slachtoffers verdienen het om vooruit te kunnen kijken, hun kracht te hervinden en hun leven opnieuw op te bouwen, in plaats van gevangen te blijven in hun leed. Helaas komt secundaire victimisatie nog te vaak voor.

Secundaire victimisatie houdt in dat slachtoffers voor een tweede keer slachtoffer worden, bijvoorbeeld door benadeling vanuit justitie, politie, overheidsinstellingen, verzekeringsmaatschappijen of artsen. Ook negatieve reacties uit de sociale kring of maatschappij, zoals ondoordachte reacties op social media, kunnen hiertoe leiden. Het gaat om situaties waarin geen recht wordt gedaan aan de beleving of positie van het slachtoffer, waardoor zij zich ongehoord, niet gerespecteerd of slecht geïnformeerd voelen.

De gevolgen van secundaire victimisatie zijn ingrijpend: verlies van zelfvertrouwen, vertrouwen in de toekomst, het rechtssysteem of de wereld in het algemeen, en het kan leiden tot vertraagd herstel.

Voorbeelden van secundaire victimisatie zijn divers:

1. Een veteraan met PTSS die Defensie aansprakelijk stelt, maar wiens claim traag wordt behandeld, waardoor zijn klachten verergeren.
2. Een moeder die haar kind verliest bij een auto-ongeluk en een rechtszaak aanspant, maar waarbij de dader een te lichte straf krijgt, waardoor haar rouwproces nog moeilijker wordt.
3. Een man in de veertig wordt slachtoffer van oplichting en kampt met psychische klachten. Hij wordt onterecht volledig arbeidsgeschikt verklaard door de arbodienst, wat leidt tot extra leed.
4. Een 16-jarig meisje dat wordt aangerand en te maken krijgt met victim blaming, waardoor ze naast haar trauma ook kampt met schuldgevoel en onzekerheid.

Deze voorbeelden tonen aan hoe secundaire victimisatie diep in kan grijpen in het leven van slachtoffers en benadrukken het belang van bewustzijn en preventie van dit fenomeen.

Bron: Slachtofferwijzer (Fonds Slachtofferhulp)