Verschijningsplicht verdachten ernstige misdrijven
Op 1 juli 2024 is de Wet uitbreiding slachtofferrechten van kracht geworden. Deze wet brengt belangrijke veranderingen mee voor strafzaken, vooral wat betreft de positie van slachtoffers. Een van de belangrijkste wijzigingen is dat verdachten van ernstige misdrijven, die in voorlopige hechtenis zitten, verplicht aanwezig moeten zijn bij de inhoudelijke behandeling van hun zaak en de uitspraak.
Sinds 1 juli moeten verdachten van ernstige misdrijven, zoals doodslag of verkrachting, verplicht aanwezig zijn tijdens hun rechtszaak. Dit is vastgelegd in de nieuwe wet die deel uitmaakt van de Wet uitbreiding slachtofferrechten (Wus). Deze wet werd al in 2020 aangenomen door de Tweede Kamer op initiatief van de toenmalige minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker. Kort daarna volgde goedkeuring door de Eerste Kamer.
Hoewel de wet al in 2020 werd goedgekeurd, duurde het meer dan drie jaar voordat de verplichting tot verschijning daadwerkelijk werd ingevoerd. De invoering maakt nu deel uit van een breder pakket aan wetswijzigingen die op 1 juli 2024 van kracht zijn geworden.
De verplichting voor verdachten om aanwezig te zijn, is vooral bedoeld om de waarheidsvinding tijdens rechtszaken te bevorderen. Rechters en officieren van justitie kunnen een verdachte beter ondervragen als deze persoonlijk aanwezig is. Dit draagt bij aan een eerlijk proces.
Daarnaast biedt de aanwezigheid van de verdachte voordelen voor slachtoffers en nabestaanden. Zij krijgen zo de kans om hun spreekrecht uit te oefenen en de verdachte direct te vertellen welke impact het misdrijf op hun leven heeft gehad. Als de verdachte niet aanwezig is, missen zij deze belangrijke mogelijkheid.
De nieuwe wetgeving die op 1 juli 2024 van kracht is gegaan, zorgt ervoor dat verdachten van ernstige misdrijven verplicht aanwezig moeten zijn bij hun rechtszaak. Dit bevordert niet alleen de waarheidsvinding, maar geeft ook slachtoffers en nabestaanden de kans om hun verhaal te doen. Deze veranderingen markeren een belangrijke stap in de uitbreiding van de rechten van slachtoffers in het strafproces.